Eli si feltbok

God jul!

det har jammen rukke å bli nyttårsafta, eg fekk nesten ikkje eingong med meg jula. Eg håpar alle har ete mykje god mat, kaker, vore på fest eller julebord eller anna gøy, og fått noko de tykte var fint.

Jul på Zanzibar og jul i Jostedal er to ganske ulike hendingar. Men merkeleg nok, julestemning kan det bli begge stader. Me var nokre nordmenn og to danskar her som reiste til Bwejuu på austkysten og feira jula på Robinson’s, koseleg liten bambushytteplass. Me hadde både gitar og gitaristar, og song alle julesongar me kunne.

Robinson’s var driven av eit sveitsisk-zanzibari ektepar. Mannen spurde meg etter ei stund om eg var «mix» (eit vanleg uttrykk på zanzibar, her mange har «mixa» opphav; oman, yemen, afro-shiraz, india, etc). So der vart eg altso avslørt: halvt jostedøl, halvt skjolding. Mix. Han nemnde noko om asia, men eg skjøna jo det var skjolding han meinte.

Me var i Bwejuu i vel 2 dagar, so attende til byen. I løpet av tre romjulsdagar i byen har eg vore med på bryllaupsfeiring… – 3 – dagar. Det eine bryllaupet var for systera til ei nabodame, det andre vart eg i grunnen berre henta inn til. Og det fortsette neste kveld, då kledde dei meg opp i glitrande polyesterkjole og tung arabisk sminke og grueleg sterk parfyme spraya dei i armholene på meg, den går visst ikkje vekk. Eg er blitt ein slags bryllaups-hit. Og ikkje minst, eg har hamna på bilete, og video! Som blir sendt på eigne bryllaups-tv-kanalar på zanzibar.

Bryllupa er mykje meir effektive enn norske, varer i kanskje 3-4 timar. Men det går som sagt gjerne over fleire kveldar, og med åtskilde festar for kvinner/menn. To av kveldane sat me på matter på golvet. Men når som helst kan ein bli med i taarabdansen, til levande musikk og sang, taarab. Alle får utdelt pakker med god mat. I 23-tida kjem brura og brudgomen, går saaakte opp på eit podium, for fotografering. I bryllaup nr 2 kom det to dansande jenter inn fyrst, dei hadde ein koreografi på vegen inn og fram til scena. Og so kom stjerna: ei kanskje 4 år gamal jente, kledd i ein liten kjole, kvite knestrømper og tung sminke. Ho dansa ein dans opp golvet som ville fått Britney og Beyoncè til å framstå som nonner. Eg vart veldig usikker på både etikk og estetikk, men la gå. Det går på kvoten for kulturforskjellar. So kom brudeparet, flotte, eg har diverre ikkje bilete.

I kveld er det nyttårsafta også her (tenk), og me skal feire den med fyrst middag på Livingstone, so fer me i ein liten båt ut til ein sandbanke midt i havet.

Godt nyttår alle saman!

Det er ikkje verst å komme her midt i plomesesongen! Over alt sel dei no raude, saftige plomer, frå vogner på gata.

Endeleg er det helg, det er godt etter ei faktisk fullpakka veke. Eg som trudde eg skulle «feriere» so smått fyrste tida her, men nei. Det er beinhardt å lære swahili på rekordtid. Og so klart lærer eg ikkje swahili på rekordtid, det må få tid til å synke inn. Ei dame gav meg eit råd: eg burde bruke ein time kvar dag på å leike med ungane i gata, for dei er det lettast å lære av, dei snakkar i korte, klare setningar.

I tillegg spring eg mellom dei fleste kontor i byen.

Til ei kvar tid er det forskarar på Zanzibar, anten mange eller få. Det kan vere innan antropologi, historie, geografi, etc. I går var eg på eit foredrag med ein forskar frå Utah, han forskar på landskap. Der kom fleire av Forskarane som er her, og etterpå gjekk me Forskarane ut og åt middag saman. Dei var eldre enn meg  og underviser på ulike universitet, alle i USA. Likevel, no er eg ei av Forskarane(researchers, det blir litt annleis på engelsk).

De som steiker julekaker, eller er kanskje alle kakene i boks allereie? Det gjeld gjerne gløgg òg. Og appelsin-adventskalendar: Neste gong de står med nellikpakka framfor dykk, anten spikar eller pulver, kan de sende ein tanke til Zanzibar. 90% av all nellik (cloves) i sal kjem frå Zanzibar (hovudsakleg Pemba, nordøya)!

God helg!

I dag var det rundt 30 grader i Steinbyen. Svalt, med andre ord. Eller kanskje ikkje svalt eigentleg, men meir behageleg enn dei siste dagane.

Her på Livingstone Cafe er det i alle fall svalt og fint, og nordmenn eg kjenner sovidt frå før. Me planlegg jula, den blir truleg feira på austkysten, Bjewuu. So bra at me har ein plan og at det til og med kanskje er ein god ein! Og presidentdottera var nett innom.

Det er mykje å fortelje, frå dagen og frå øya. I dag: nasjonalarkiva, ordna med forskingsløyve. Den fyrste personen ein møter på kontora her er ALLTID uengasjert og ber deg kome att ein annan dag. Men so gjeld det å vere umuleg tilbake, so får ein alltids kome vidare til neste person, som er venleg og pratande. I dag har eg også byrja på swahilikurs med den svært dyktige Muhammed Said. Utruleg mykje lærdom på to fullpakka timar, men han er overraskande god å lære ifrå seg. Om eg er like flink å lære som han er til å lære frå seg, kan eg faktisk ende opp med å snakke swahili.

Anna nytt frå øya: -dei fleste bankane i byen var tome for dollar i dag, og vekslebyråa òg. Det er bra eg har vore her før, so eg ikkje dett av pinnen av slikt.

-det luktar mykje! som sist, eg hugsar det. Anten luktar det godt..eller ikkje so godt. Plutseleg er der ei sky av kongerøykjelse, ein annan stad nesten same, men litt annan nyanse. Oud, heiter vel nokon av desse parfymane/røykelsane. Og kvinnene òg, går med ei sky av røykelse etter seg. Merk at dette er ei byfenomen, til kvardags. Også er det då markedet, Darajani, der ferskt kjøt og blod i varmegrader og sol gir ei anna lukt. Direkte vond er den ikkje, men intens. Ikkje heilt det same som å gå forbi hyller med plastpakka kjøt frå Gilde.

Nyhende ja, det er mykje ufjelt å lese om i avisene heime, eigentleg. Fyrst drapet på Eid, so brannen i Urtegata, so brannen på Herøy, var det det? og eit nytt drap i bodø. Eg oppfordrar alle i heimlandet om å vere snille med kvarandre og blås ut julelysa!

Takk for alle lykkeynskje! Det er gledeleg. Ingen skal påstå at det er behageleg å reise i langt, utan å få sove. Eller at det umiddelbart er fryd og hei og hå og vere her, heller enn heime. Eg likte å gå på ski og å isklatre og at det var kaldt ute og trygt inne. Her er det gudsjammerleg heitt ute (40 grader i dag, bikini ville vere formastelse), og eg er på eiga hand.

Me er vel til sjuande og sist vanedyr, og det å måtte gi slepp på vaner er hardt, anten det er klesdrakt, temperatur, eller folka rundt meg. Ironisk nok blir det garantert same kula hin vegen, heimattekomi. No har eg vore her i nokre dagar, og er ganske tilpassa. Heten klarer eg fint, det gjeld berre å gå seinare. Takk og lov for at eg kjenner folk her allereie! Mange har vore til stor hjelp allereie! 

Angåande feltarbeidet mitt ser det lyst ut. Eg har fått gjort overraskande mykje allereie, og fått mykje informasjon. Mellom anna har eg no truleg to kontaktar i landbruksdepartementet, frå Pemba, nordøya. Eg heller mot å konsentrere meg om Pemba, og grunnen er kyr. Eg har fått vite at det er 3 typar kyr på Zanzibar, den typiske afrikanske, med pukkel, ei fastlandskyr, og ei importert, liknande NRF. På Pemba var der ein finsk utviklingsprosjekt ein gong på 80-talet, der desse mjølkekyrne vart importert og ein landsby vart gitt opplæring i fôring, medisinering, etc. Dei treng betydeleg større ressursar samanlikna med dei andre kyrerasane. Eg har lyst til å oppsøkje gardar med desse kyrne, dei er blitt distribuert over øya, også finne korleis det har gått.

I dag har eg vore innom eg-veit-ikkje-kor-mange-kontor, menn over alt. I byrjinga er dei alvorlege og skeptiske, men det er berre slik det er, til dei ikkje gidd meir, og smiler og ler.

I morgon byrjar eg å lære swahili.

Eg bur forresten på Flamingo House, og har treft mykje løgne og kjekke folk. Ein japanar som er frivillig barneskulelærar langt inni høglandet i tanzania, nær grensa til Malawi. Ingen straum i landsbyen, og ein dag var det ein skorpion i huset hans. Også to danskar har eg møtt, utviklingsgeografar, dei skal gjere feltarbeid til mars, kanskje me skal feire jul saman. Og ei finsk og ei tysk har eg òg møtt. I kveld skal eg ete middag med Hajj, lokal forskingsassistent, og Chris, ein som forskar på landskap og folkeflytting.

Eg må også nemne kor utruleg artig det er at so mange kjenner meg att her. Til og med skomakaren! Dei spør kvar eg har vore so lenge.

Konklusjonen på fyrste blogginnlegg etter ankomst Zanzibar: So Far – So Good.

..men ikkje på måfå. Det har seg slik at eg reiser tilbake til Zanzibar, for sosialantropologisk feltarbeid i 7 månader. Anten de er familie, slekt, vener og sambygdingar, Husittar, studentar, antropologar eller berre snubla over sida – velkomne skal de vere til å følje med på reisa.

Målet for feltarbeidet er å kunne seie noko om zanzibarske bønders motiv for driftsendringar.

«Måtte du reise til Zanzibar for å studere det då, kunne du ikkje studert oss jostedøler??»

Welcome to WordPress.com. This is your first post. Edit or delete it and start blogging!